Sprawozdanie z zebrania zarządu Polskiego Towarzystwa Teologicznego w dniu 10 grudnia 2020
Trzecie statutowe zebranie zarządu Polskiego Towarzystwa Teologicznego odbyło się 10 grudnia 2020 w formie online. Dla uczczenia setnej rocznicy urodzin Jana Pawła II zebranie rozpoczęto wykładem ks. dr hab. Stanisława Wronki zatytułowanym: „Totus Tuus – niewola miłości”. Dewiza ta pochodzi z traktatu św. Ludwika Grignion de Montfort, którego Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny dał podstawy teologiczne dla niewolnictwa maryjnego. Do koncepcji tej nawiązał Karol Wojtyła czyniąc hasło Totus Tuus swoją dewizą biskupią i papieską, mimo, iż był świadom, że „może ono razić swoim stylem przesadnym i barokowym, ale sam rdzeń prawd teologicznych, które traktaty te zawierają jest bezcenny. Ukształtowane w ten sposób nabożeństwo do Matki Najświętszej trwa we mnie od tamtego czasu stanowiąc cześć integralną mojego życia wewnętrznego i mojej teologii duchowej”. Święty Papież był w pełni przekonany do tej formy nabożeństwa. Całkowite oddanie się w niewolę Maryi wyrażało jego wiarę, przekonania i było treścią jego życia. Maryja bowiem nie zasłania Chrystusa, ale do Niego prowadzi. Choć słowo „niewola” może się na źle kojarzyć, to kryje w sobie paradoks ewangeliczny o własnym życiu, które trzeba stracić, by je zyskać. Wolność jest wielkim darem Bożym, który trzeba dobrze używać. Miłość stanowi spełnienie wolności, a niebycie wolnym w miłości nigdy nie odczuwa się jako niewolę, ale jako afirmację swojej wolności i jej spełnienie. Zależność dobrowolną, zaangażowanie się w miłość uważa papież za pełną formę miłości i realizację wolności. To niewolnictwo przynosi dobre owoce. Człowiek jako stworzenie jest własnością Boga i nie należy do siebie. Może być wolny tylko w Bogu – Chrystusie. Służyć sobie w miłości, oddać siebie dobru, miłości, sprawiedliwości, świętości – na tym polega pełna wolność. Oddanie się w niewolę miłości Bogu staje się największą wolnością. Na tym polega paradoks wolności: jesteśmy najbardziej wolni, kiedy stajemy się niewolnikami, oddajemy się Bogu i Chrystusowi, prawdzie, drugiemu człowiekowi w prawdzie i sprawiedliwości. Im bardziej się oddajemy i stajemy się niewolnikami tym bardziej jesteśmy wolni. Papież zauważał też paradoks współczesności, że z jednej strony człowiek szuka Boga, a z drugiej strony lęka się jego wymagań, bo boi się utracić własnej niezależności. Człowiek szuka Boga, bo ten świat go nie zaspokaja całkowicie, jest rozczarowany wieloma niesatysfakcjonującymi odpowiedziami na życiowe postawy, a zarazem przejawia coraz większą niechęć wobec nakazów i zakazów postępowania zgodnie z wartościami głoszonymi przez Kościół od zawsze. Dochodzi zatem do oddzielenia objawienia biblijnego od propozycji życia. Tworzy się swoisty paradoks – lęk przed uzależnieniem się i byciem posłusznym Bogu. Według papieskiej teologii, kiedy traci się wolność dla Boga jest się całkowicie wolnym.
Po wysłuchaniu wykładu wywiązała się ożywiona dyskusja. S. prof. Adelajda Sielepin zauważyła, że samo hasło „niewola – niewolnictwo” może budzić u współczesnej młodzieży negatywne skojarzenia nie tyle z powodu naleciałości barokowego języka teologii, ale bardziej z powodów psychologicznych. Słowo to bowiem może być zrozumiałe tylko w kontekście wiary i miłości chrześcijańskiej. Tylko człowiek niewierzący nie jest w stanie zrozumieć pojęcia niewola miłości. Ks. prof. Kazimierz Panuś podkreślił potrzebę wyrażenia współczesnym językiem tych barokowych terminów tak, by nie były kontrowersyjne w odbiorze dla współczesnego człowieka barokowego słownictwa. Ks. prof. Andrzej Offmański stwierdził, że nie należy bać się tej terminologii. Kard. S. Wyszyński bowiem też posługiwał się tą frazą i tego typu forma językowa była kochana przez Polaków. Sprawa terminologii jest zawsze wtórna w stosunku do wiary. Ważniejsze jest dziś postawienie pytania: jak kształtować dziś wiarę, a wtedy znajdą się odpowiednie słowa do oddania jej istoty. Ks. dr Stanisław Mieszczak dopowiedział, by nie bać się tego słowa; ważne jest uzupełnienie go pojęciem miłość. Fundamentem tej niewoli jest miłość w powiązaniu z wiarą. Ks dr Michał Lipiński podzielił się doświadczeniem, że pojęcie niewoli miłości może być trudne do zrozumienia przez młodego człowieka dlatego, iż najczęściej jest wyrwane z kontekstu. Św. Ludwik w swoim dziele wymienia stopnie miłości – niewola jest szczytem miłości. Ks. Stanisław Wronka w podsumowaniu dyskusji przyznał, że istotnie miłość i niewola to pojęcia wykluczające się, ale język religijny, podobnie jak semicki język biblijny lubi kontrasty i paradoksy. Jeśli zrezygnujemy z tego słowa, to nie oddamy pełni tego radykalizmu oddania się Bogu w wierze i miłości.
W drugiej części zebrania podjęto uchwałę przeciwko wszelkim formom zniesławiania św. Jana Pawła II. Po dyskusji i uwagach zarząd przyjął oświadczenie w następującym brzmieniu:
Polskie Towarzystwo Teologiczne, którego metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła był czynnym członkiem, pragnie wyrazić swój stanowczy sprzeciw wobec nasilających się nieuzasadnionych aktów zniesławiania św. Jana Pawła II i pomniejszania roli jednego z najwybitniejszych Polaków i wielkiego humanisty.
Relację ze stanu przygotowań do stulecia obchodów PTT przekazała s. prof. A. Sielepin. Przyjęto strategię, że wydarzenie to będzie uczczone sympozjum, a także dwutomową księgą pamiątkową. Pierwszy tom byłby poświęcony prezentacji PTT i laureatom medalu bene merenti, w drugim zamieszczone zostałyby artykuły naukowe zrealizowane w sekcjach i oddziałach PTT. Siostra Profesor zaproponowała także rozszerzenie komitetu organizacyjnego o zespół redakcyjny w składzie: ks prof. Janusz Szulist, ks prof. Andrzej Nowicki i ks. dr hab. Damian Wąsek. Propozycja została zaakceptowana przez zarząd. Zgłoszono także potrzebę utworzenia jubileuszowego spotu reklamowego. Zadania tego podjął się Andrzej Kukla CSsR.
Kolejnym punktem spotkania była kwestia organizacji walnego zebrania w lutym 2021. Ze względu na pandemię, po konsultacji, zdecydowano, że po raz pierwszy w historii odbędzie się ono w formie online. Techniczną stronę organizacji zebrania powierzono p. Sebastianowi Wojnowskiemu. Walne zebranie zaplanowano wstępnie na czwartek 25 lutego 2021 roku.
Aktualne problemy „Ruchu Biblijno-Liturgicznego” i wydawnictwa UNUM przedstawił ks. Stanisław Wronka i p. Sebastian Wojnowski. Zaprosili oni jednocześnie do publikowania tekstów naukowych, zwłaszcza autorów spoza środowiska krakowskiego, ze względu na ministerialne wymogi punktacyjne czasopism.
Omawiając działalność oddziałów i sekcji terenowych Ksiądz Prezes podziękował wszystkim za organizację wszelkich wydarzeń i konferencji. Szczególne podziękowanie wyraził ks. dr hab. Grzegorzowi Godawie, kierownikowi Sekcji Pedagogiczno-Społecznej, który 8 grudnia 2020 zorganizował konferencję naukową pt. Rodzeństwo i jego odsłony. Wzięło w niej udział za pośrednictwem internetowej platformy Teams ponad 130 osób.
Ks. dr hab. Paweł Maciaszek, kierownik Oddziału PTT w Częstochowie zrezygnował z tej funkcji ze względu na podjęte obowiązki dyrektora instytutu dziennikarstwa w Akademii Ignatianum w Krakowie. Na nowego kierownika tego oddziału zaproponował ks. Kamila Zadrożnego, doktora teologii dogmatycznej, prefekta i wykładowcę mariologii w WSD w Częstochowie oraz UKSW w Warszawie. Zarząd jednogłośnie przyjął rezygnacje ks. P. Maciaszka i mianował ks. K. Zadrożnego nowym kierownikiem oddziału częstochowskiego.
Do grona członków PTT zarekomendowano i przyjęto: ks. dr. Przemysława Sawę, kapłana diecezji bielsko-żywieckiej, wykładowcę teologii dogmatycznej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz s. Bogusławę Kopkę CSFN, pedagoga i teologa, absolwentkę studiów bankowości i finansów, ekonomkę Zgromadzenia Sióstr Nazaretanek.
Na zakończenie, w imieniu zarządu, Ksiądz Prezes przekazał uczestnikom zebrania i wszystkim członkom PTT serdeczne życzenia świąteczne z okazji świąt Bożego Narodzenia.
ks. dr hab. Witold Ostafiński, sekretarz