Sprawozdanie z zebrania Zarządu Polskiego Towarzystwa Teologicznego (8 październik 2025)
Trzecie zebranie zarządu Polskiego Towarzystwa Teologicznego w roku sprawozdawczym 2025 odbyło się w trybie online 8 października 2025 roku o godzinie 16.00.
Spotkanie rozpoczęto modlitwą oraz powitaniem wszystkich obecnych kierowników oddziałów terenowych i sekcji specjalistycznych przez księdza profesora Kazimierza Panusia, prezesa Polskiego Towarzystwa Teologicznego.
Do wygłoszenia referatu został zaproszony ks. dr hab. Piotr Towarek, który swoje wystąpienie zatytułował Pneumahagijny wymiar egzorcyzmów. Profesor poświęcił swoje wystąpienie jednemu z wymiarów teologii egzorcyzmów, będących jednym z sakramentaliów Kościoła. Przywołał on koncepcję francuskiego teologa Jeana Corbona, który w działaniach liturgicznych widział zawsze synergię, czyli współdziałanie Kościoła z Duchem Świętym. Dotyczy to również egzorcyzmów, które są szczególną formą modlitwy Kościoła, który prosi o uwolnienie człowieka od działania złego ducha i uświęcenie go mocą Ducha Świętego. Dlatego też niemiecki teolog z opactwa Maria Laach – Odo Casel OSB – widział w egzorcyzmach formę epiklezy, czyli modlitwy przywołania obecności i działania Ducha Świętego. Uważał on, że możemy zbudować trzyelementową strukturę starożytnych modlitw egzorcystycznych: a) egzorcyzm – jako modlitwa zaklinania złego ducha i nakazaniu mu opuszczenia udręczonego człowieka; b) epikleza z prośbą do Boga Ojca o posłanie Ducha Świętego, aby zamieszkał w człowieku uwalnianym od działania zła; c) uwielbienie Boga za objawienie Jego mocy. W rytach egzorcyzmów znajdujemy szereg elementów celebracyjnych, które w swojej symbolice nawiązują do działania Ducha Świętego: obrzęd tchnienia, namaszczenie oliwą, nałożenie rąk czy symbole wody lub soli. Odnowienie rytuału rzymskiego po Soborze Watykańskim II przywraca pierwotny charakter obrzędów egzorcyzmów, w których nie tylko chodzi o wyrzucenie złego ducha, ale raczej uświęcenie mocą Ducha Świętego.
Pytania prelegentowi zadali s. prof. dr hab. Adelajda Sielepin oraz ks. dr Krzysztof Porosło, do których odniósł się przedstawiający referat ks. prof. Piotr. Siostra Sielepin wskazała na ważny wymiar egzorcyzmów katechumenalnych, jakimi jest uzdalniająca rola Ducha Świętego: jego mocą katechumeni są uzdolnieni do wyznawania wiary w Jezusa jako Pana. Ks. Porosło zapytał natomiast o osobiste doświadczenie prelegenta, który również jest egzorcystą diecezjalnym. Pytanie dotyczyło porównania teologicznego oraz praktycznego starego i nowego rytuału egzorcyzmów.
Sprawozdania
Druga część spotkania była związana z przedstawieniem sprawozdań z prac oddziałów oraz sekcji specjalistycznych Polskiego Towarzystwa Teologicznego. Głos zabrali: ks. dr hab. Lech Król – Oddział Włocławek. W czerwcu na walnym zebraniu ponownie wybrano na kolejną kadencję aktualny zarząd oddziału. W ramach planowanych działań zostaną zorganizowane dwa wykłady: p. prof. Tomasz Jasiński z UAM w Poznaniu będzie głosił referat dotyczący koronacji Bolesława Chrobrego, zaś ks. prof. Zbigniew Zarębski nt. nadziei chrześcijańskiej. Został opublikowany 27. tom „Studiów Włocławskich”. Wydano również książkę autorstwa ks. Władysława Piechoty pt. „Sylwetka duchowa abp. Bronisława Dąbrowskiego”.
Ks. dr Tomasz Bierzyński z Oddziału w Rzeszowie opowiedział o Diecezjalnym Kongresie Nauczycieli, który zgromadził ponad 300 uczestników. Wspomniano również o Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Szanse i zagrożenia rozwoju sztucznej inteligencji w kontekście pracy socjalnej”, która zostanie zorganizowana przy współudziale PTT na Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku.
Ks. prof. Wacław Siwak z Oddziału w Przemyślu wspomniał o wydaniu 21. rocznika czasopisma „Premislia Christiana”.
Ks. prof. Janusz Szulist – Oddział Pelplin – opowiedział o organizacji XI edycji corocznego areopagu pelplińskiego nt. „Współczesna sztuka na Pomorzu”. Zostały również opublikowane „Studia Pelplińskie” na rok 2025.
Ks. dr hab. Andrzej Nowicki z oddziału katowickiego wspomniał o organizacji w listopadzie konferencji naukowej, podsumowującej 100-lecie Archidiecezji Katowickiej. Oddział planuje również organizację konferencji w związku z 60-leciem ogłoszenia Deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich „Nostra aetate”.
Ks. dr hab. Sylwester Jaśkiewicz z Radomia wspomniał o wydaniu publikacji swojego autorstwa pt. „Przedziwna Matka. Maryjna myśl teologiczna kard. Stefana Wyszyńskiego w okresie Jasnogórskich Ślubów Narodu i Wielkiej Nowenny”.
Ks. dr hab. Grzegorz Godawa, prof. UPJPII, z Sekcji pedagogicznej poinformował o organizacji wraz ze studentami konferencji naukowej nt. nadziei.
Ks. Michał Lipiński CM z Sekcji duchowości wspomniał o projekcie publikacji pokonferencyjnej, zwołanej z racji 400-lecia działalności Księży Misjonarzy.
S. prof. Adelajda Sielepin CHR zarysowała projekt opublikowania pracy zbiorowej, nad którą pracuje jej sekcja, która będzie poświęcona „Konsekracja i teologia”. Poinformowała ona również zebranych o publikacji podręcznika do życia konsekrowanego autorstwa o. prof. Gogoli.
Ks. prof. Jan Żelazny powiedział o regularnych spotkaniach patrologów z południa Polski.
Ostatnim punktem obrad było przedstawienie stanu prac nad projektami badawczymi realizowanymi przez Polskie Towarzystwo Teologiczne: Kazania w kulturze polskiej pod kierownictwem ks. prof. Kazimierza Panusia, prezesa Polskiego Towarzystwa Teologicznego oraz „Korespondencja kardynała Adama Stefana Sapiehy z lat 1911–1951” pod kierownictwem ks. prof. Józefa Mareckiego.
Sebastian Wojnowski, kierownik Sekcji Wydawniczej i dyrektor Wydawnictwa UNUM, opowiedział o planowanych na najbliższy czas publikacjach i wyjaśnił, że „Ruch Biblijny i Liturgiczny” nie jest aktualnie wydawany z powodu braku środków finansowych. Wraz z Prezesem zachęcił również do przygotowywania i składania wniosków o finansowanie projektów ministerialnych za pośrednictwem PTT.
Nie było zgłoszeń nowych członków do PTT.
Spotkanie zakończono modlitwą za zmarłych członków PTT.
ks. dr Krzysztof Porosło
sekretarz Polskiego Towarzystwa Teologicznego